خبر جانگداز سقوط هواپیمای اوکراین قلب هر انسانی را به درمی آورد اما کشته شدن 138 ایرانی در این سانحه که در سفر بازگشت خود از ایران به کانادا بودند، خبری مهلک و غم انگیز برای جامعه ایرانی محسوب میگردد.
از مجموع 138 ایرانی که جان خود را در این سانحه از دست دادند، 56 نفر تابعیت ایرانی- کانادایی و 82 نفر تنها دارای تابعیت ایران و با ویزای موقت در کانادا سکونت داشتند. قابل ذکر است 176 مسافر کشته شده از اتباع 7 کشور ایران - کانادا - اکراین - سوئد - افغانستان - انگلستان و آلمان بوده اند. جدول زیر تعداد کشته شدگان هر کشور را به نمایش میگذارد .
کانادا به همراه ایرانیان مقیم این کشور در سوگواری بسر میبرد و پرچم کانادا در اتاوا به حالت نیمه افراشته در آمد. روز پنجشنبه، نخست وزیر کانادا در مصاحبه مطبوعاتی، خواهان بررسی دقیق علت سقوط هواپیما و اعزام متخصصین کانادایی برای بررسی علت حادثه به ایران شد. درخواست جاستین ترودو مورد موافقت مقامات ایرانی قرار گرفت و گروه بررسی کانادایی عازم ایران شدند.
مهاجرت ایرانی ها به کانادا از دهه 1980 ، پس از انقلاب اسلامی ایران که در سال 1979 اتفاق افتاد، بسیار زیاد شد. به طوریکه در سال 2016 معادل 170 هزارو 755 ایرانی در کانادا ساکن بوده اند و بین سالهای 2011 تا 2016، حدود 42 هزار مهاجر ایرانی وارد کانادا شده اند. هم اکنون پس از فیلیپین، هند و چین در جایگاه چهارم مهاجران کانادایی قرار دارد.
قدمت مهاجرت ایرانیان به کانادا به زمان جنگ دوم جهانی بر میگردد ولی پس از انفلاب اسلامی روند مهاجرت ایرانیان به کانادا هر ساله مسیر صعودی داشته است.
بر اساس مقاله منتشره در مجله بلومبرگ در سالهای اخیر مهاجرت ایرانیان تحصیل کرده به کانادا به صورت قابل توجهی رو به افزایش بوده است.
در این گزارش آمده است که اکثر کشته شدگان ایرانی در این سانحه دکتر و مهندس و محقق و یا دانشجویان مقاطع مختلف دانشگاهی بودن و یا از متخصصین برجسته و تحصیل کرده و موفق در کانادا محسوب میشدند. سیاستهای مهاجرتی کانادا و نیاز این کشور به متخصصین موجب شده است که متخصصین جوان از کشور های مختلف دنیا طالب اخذ اقامت دائم کانادا و مهاجرت به این کشور باشند و جامعه تحصیل کرده ایران نیز در میان این متقاضیان، درصد قابل توجهی از متقاضیان مهاجرت به کانادا را تشکیل میدهند .
علاوه بر این بالغ بر 12 درصد از دانشجویان کانادایی را دانشجویان بین المللی تشکیل میدهند و دانشجویان ایرانی نیز در سالهای اخیر مسیر ادامه تحصیل را برای اخذ اقامت دائم کانادا یکی از گزینه های معتبر برای اقامت و دریافت شهروندی در کانادا می دانند.
در سال گذشته کانادا 437 هزار مهاجر را ازخارج از کانادا مورد پذیرش قرار داد تا بتواند از طریق پذیرش مهاجرین به سریعترین رشد جمعیت برسد. به طوریکه با توجه به رشد نزولی زاد و ولد در این کشور هنوز توانسته از طریق پذیرش مهاجرین به بالاترین میزان افزایش جمعیت در دهه اخیر دست یابد.
مهاجرت ، نیروی محرکه توسعه اقتصادی و فرهنگی کانادا به شمار می رود. و با وجود رشد طبیعی و کند جمعیت در کانادا، سهم مهاجرت در رشد نیروی کار و حتی منابع مالیاتی این کشور بسیار حائز اهمیت است. کانادا با سیستم امتیازبندی همواره مهاجران اقتصادی که 60 درصد سهمیه سالانه پذیرش مهاجرین را تشکیل میدهند، مورد پذیرش قرار میدهد. مهاجرین متخصصی که وارد کانادا میگردند دارای تحصیلات دانشگاهی و سابقه کار مرتبط با رشته تحصیلی و دانش زبان در سطح پیشرفته هستند و یا موفق به اخذ مدارک تحصیلی از موسسات آموزشی کانادا شده اند . درصد بالایی از مهاجران ایرانی جزء این گروه مهاجران هستند و دارای سرمایه های انسانی و تخصصی بالایی هستند. علاوه بر این، متخصصین در میان مهاجرین ایرانی صاحبین مشاغل و کارآفرینان و سرمایه گذاران موفقی وجود دارند که با سرمیه گذاری در این کشور یاری دهنده گردش چرخ اقتصادی کانادا به شمار میروند.
در سالهای اخیر بسیاری از ایرانیان متخصص در زمینه کامپیوتر و صنعت فناوری که اکثرا متقاضی مهاجرت به امریکا بودند، ولی به بدلیل رد تقاضا از سوی دولت ایالات متحده ، به سمت کانادا روانه شدند.
لازم به ذکر است امریکا همواره یکی از اولین مقاصد مهاجرتی در جهان به شمار میرود، اما هنوز در جذب نیروی متخصص ماهر و تحصیل کرده در جایگاه عقبتری نسبت به کانادا قرار دارد. هر دو کشور با معضل پیر شدن جمعیت مواجه هستند و با پیشرفت سریع تکنولوژی و فناروی ، هر روز بیشتر به متخصصین ماهر نیازمند می شوند.
نمودار زیر مقایسه پذیرش متخصصین را توسط دو کشور کانادا و امریکا در دهه اخیر به نمایش میگذارد.
به طور کلی اکثریت جامعه مهاجر ایرانی در کانادا از متخصصین و و محققین عالیرتبه و یا کارآفرینان و خویش فرمایان تشکیل شده است . این افراد برای ساختن آینده ای روشن تر در یک کشور امن به کانادا مهاجرت کرده اند تا آینده تضمین شده تری را برای خانواده و فرزندان خود در کانادا رقم زنند اما این سانحه هولناک سرنوشت دیگری را برایشان رقم زد و جامعه کوچک ایرانی در کانادا و خانواده های کشته شدگان را سوگوار نمود. روحشان شاد.
